Maḥallah-i Kalīmiyān-i Tihrān

از زمانی که تهران از قلعه‌ای سنتی و دورافتاده از تجارت و سیاست، به شهری نیمه‌نظامی و حکومتی مورد توجه نادرشاه تبدیل شد، یهودیان دیگر شهرهای ایران مهاجرت خود را به سوی این شهر جدید آغاز کردند. در دوره اول سلطنت قاجاریه و پایتخت شدن تهران به دلایل مختلف امنیتی و اقتصادی، مهاجرت یهودیان به پایتخت چشمگیرتر شد و از شهرستان‌های گوناگون به‌ویژه از شهرهای یهودی‌نشین شیراز، اصفهان، کاشان، همدان، خوانسار و گلپایگان گروه‌گروه ساکن تهران شدند. کلان‌محلۀ اودلاجان، همانند دیگر محله‌های بزرگ تهران، شامل چندین محلۀ بزرگ و کوچک و زیرمحله‌های سنتی بود. یکی از آن محله‌های نسبتاً بزرگ از زمان سلطنت قاجاریه به هم‌وطنان کلیمی تعلق گرفت. نام محلۀ اودلاجان به‌علت زیست هم‌وطنان کلیمی در این ناحیۀ بزرگ و قدیمی تهران، گاهی مترادف با محلۀ کلیمیان شده است.

کتاب در شش فصل تنظیم شده که سرفصل‌های آن عبارتند از «سیمای محله کلیمیان تهران»، «جمعیت و مشاغل و حرفه‌های کلیمیان تهران»، «نظام حکومتی قاجار و کلیمیان تهران»، «همزیستی اجتماعی در محله کلیمیان تهران»، «دیانت و فرهنگ کلیمیان تهران»، «موقعیت محله کلیمیان پس از مشروطیت».

این کتاب به ریشه‌های تاریخی و سیر زندگی در قدیمی‌ترین و نخستین محل کلیمیان در منطقه‌ای در جنوب تهران معروف به عودلاجان می‌پردازد. کتاب به بررسی دقیق وضعیت جغرافیایی محله کلیمیان در تهران پرداخته که در بین خیابان سیروس آن زمان و مولوی و پامنار محصور بوده است. از نمایی کلی‌تر این مکان‌گزینی همان چیزی را به ذهن متبادر می‌کند که در اغلب محل‌های سکنای یهودیان در ایران در سال‌ها و حتی قرن‌های گذشته و تا امروز هم می‌توان آن‌را مشاهده کرد و آن درهم‌تنیدگی زندگی و همزیستی مسالمت‌آمیز مسلمانان و یهودیان ایرانی با یکدیگر بوده، کشوری که براساس شواهد تاریخی و برخی نشانه‌های اسطوره‌ای قدیمی‌ترین زیستگاه این قوم بعد از سرزمین مقدس شناخته می‌شده است.