Iṣlāḥāt-i Arz̤ī

رسول مهربان در سال ۱۳۱۴ در بندر انزلی متولد شد. آموزش ابتدایی و متوسطه را در انزلی و رشت گذراند و سپس به تشویق خانواده‌ی مذهبی خود برای آموزش علوم مذهبی به قم رفت و به حوزه‌ی درسی مرحوم آیت‌الله سیدعلی‌اکبر برقعی راه یافت.

در سال‌های اوج نهضت ملی کردن نفت و جنبش دموکراسی‌خواهی دولت ملی دکتر محمد مصدق، وارد فعالیت‌های جدی اجتماعی و سیاسی شد و در روزنامه‌های قم و تهران مقاله‌هایی نوشت. در ادامه‌ی فعالیت سیاسی به «حزب ایران» و پس از شکست نهضت ملی، به «نهضت مقاومت ملی» و سپس «جبهه ملی دوم» پیوست. مدتی منشی اللهیار صالح، رهبر جبهه ملی دوم بود و در انتخابات دوره‌ی بیستم مجلس شورای ملی، سخنگوی ستاد انتخاباتی او شد. در آن دوران طولانی پرتلاطم همواره در کنار اللهیار صالح قرار داشت و از نزدیک شاهد مذاکرات و مباحثات رهبران جبهه ملی دوم بود.

این تجربیات اجتماعی و سیاسی پشتونه‌ی پژوهش‌های تاریخی او در سال‌های آتی شدند؛ آثاری چند در تشریح شکست نهضت ملی و علل صعود و سقوط آن که از جمله می‌توان از بررسی احزاب بورژوازی لیبرال و گوشه‌هایی از تاریخ معاصر ایران نام برد.

آنچه با نام اصلاحات ارضی از مجموعه‌ای با همان عنوان گوشه‌هایی از تاریخ معاصر ایران پیش رو دارید، گزارشی تحلیلی و انتقادی از مهم‌ترین برنامه «انقلاب شاه و مردم» است که رسول مهربان به عنوان کسی که خود را در اجرای برنامه «اصلاحات ارضی» مسئولیت‌هایی داشته، روایتی متفاوت از آن ارائه می‌کند.